YERALTI MƏDƏNLƏRDƏ HAVANIN TƏRKİBİNİN İDARƏ EDİLMƏSİ (QƏDİR MƏDƏNİ TİMSALINDA)

Abstract

Təqdim edilən məqalə yeraltı mədən havasının tərkibinə nəzarət etmək üçün müvafiq tədbirlərin görülməsinə həsr edilmişdir. Məqalədə yeraltı mədən havasının tərkibinin dəyişilməsinə təsir edən amillər araşdırılmışdır. Azərbaycan Respublikasının “Gədəbəy” müqavilə sahəsində yerləşən Qədir mədəninin havalandırılması, dizel mühərriklərinin işlənmiş qazları haqqında qısa məlumat verilmiş və dizel mühərrikli maşın və avadanlıqlar üçün tələb edilən hava sərfi göstərilmişdir. Bununla yanaşı, bir sıra maşınların tətbiqi zamanı karbon monooksidin miqdarı ölçülmüşdür. Tədqiqat işində oksidləşmə prosesləri qısa olaraq şərh edilmiş və yeraltı mədən havasında karbon qazının əmələ gəlməsinin səbəbi araşdırılmışdır. Tədqiqat işinin sonunda isə Qədir yatağının başlıca minerallarından olan piritin oksidləşmə nəticəsində alınan maddələr göstərilmiş, həmçinin, yeraltı suların havanın rütubətliliyinin yüksəlməsində əhəmiyyəti şərh edilmişdir.