Please use this identifier to cite or link to this item: http://dspace.azjhpc.org/xmlui/handle/123456789/479
Title: DİFFİE-HELMAN ALQORİTMİ VƏ ONUN TƏTBİQİ
Authors: Paşayeva, Fidan
Keywords: Diffie-Helman alqoritmi;şifrələmə;asimmetrik şifrələmə;kriptoqrafiya;ictimai açar;mübadilə protokolları
Issue Date: 7-Jun-2024
Publisher: Azerbaijan State Oil and Industry University
Abstract: Əsas məqsəd, məlumatın təhlilində, özünü qorumaq və mübahisəsiz məlumatı mübadilə etmək üçün təhlükəsiz bir platform yaratmaqdır. Ənənəvi kriptoqrafiyanın əsas problemlərindən biri, məlumatı açıq şəkildə göndərən və qəbul edən tərəflərin müxtəliflikləri ilə əlaqədar olan təhlükələrdir. Diffie-Hellman alqoritmi, bu problemləri həll etmək üçün inkişaf etdirilmiş bir protokoldur. Sözügedən alqoritmi, açıq şifrələmə əsasında əsaslanır və iki tərəf arasında gizli açarları mübadilə etmək üçün istifadə olunur. Bu alqoritmin əsas fikri, bir məlumatın qorunmasında məlumatın özünü deyil, özü üçün gizli olan açarların bir müddət sonra dəyişməsi ilə əlaqəlidir. Bu, qarşı tərəf məlumatı şifrələmək və açmaq üçün birbirilərindən asılı olan açarları yaratmaq imkanı verir. Diffie-Hellman alqoritmi, məlumatın müəyyən edilməsinin asanlaşdırılması ilə əlaqədar olan ənənəvi kriptoqrafiya texnikalarından fərqlənir. Bu alqoritmin əsas qüsurları arasında həmin məlumatın qarşı tərəf tərəfindən mənimsənilməsinin qeyrimümkünlüyü və ələ keçirilmə riski sayılmaqdadır. Əksinə, həmin haqqında söz açılan alqoritmi, təhlükəsiz şifrələməni təmin etmək və gizliliyi qorumaq üçün innovativ bir yanaşma təklif edir. Bu konfrans, Diffie-Hellman alqoritminin əsas prinsiplərini, işləmə mexanizmini və təhlükəsizliyini izah edəcək. Həmçinin, alqoritmin mövcud tətbiq sahələri və müasir məqamları da müzakirə olunacaq. Bu konfrans, kriptoqrafiya sahəsində yenilikləri axtarış və təşviq etməyə həsr edilmişdir. Məqaləmin mövzusu "Diffie-Hellman Alqoritmi və Onun Tətbiqi". Bu alqoritmin təsviri və əsas prinsipləri təqdim olunacaq. İlk olaraq, Diffie-Hellman alqoritminin məqsədi və əhəmiyyəti açıqlanacaq. Sonra, əsas alqoritmin əsas prinsipləri izah ediləcək və əməli tətbiqatları üçün təklif olunan bəzi sahələr müzakirə olunacaq. Əsas prinsiplərə baxdıqda, iki əsas hissəni nümayiş etdirir: birincisi, ənənəvi şifrələmə sistemləri ilə müqayisədə, açıq açar mübadiləsində qəbul edilmiş bir istifadəçi tərəfindən istifadə edilən gizli açarın olmaması; ikincisi, iki ədalətli tərəf arasında əməli təfərrüatların mübahisəsiz vəziyyətdə təhlükəsizliyini təmin etməkdir. Alqoritmin tətbiqatları, əsasən şifrələmədə, məsələn, SSL və TLS kimi protokollarda və ya VPN-lərdə görülür. Bundan əlavə, haqqında danışılan alqoritmi, kriptoanaliz və verilənlər mübadiləsi üçün də istifadə olunur.
URI: http://dspace.azjhpc.org/xmlui/handle/123456789/479
Journal Title: İnternational conference on the topic of İnformation Technology Trends dedicated to the 101 st anniversary of Heydar Aliyev
Volume: 1
Issue: 1
First page number: 297
Last page number: 301
Number of pages: 5
Appears in Collections:International Conference on the Topic of Information Technology Trends Dedicated to the 101st Anniversary of Heydar Aliyev

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
komf mater Fin 2025 docx-297-301.pdf416.54 kBAdobe PDFView/Open


Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.